Ο πρόεδρος της ΕΣΑμεΑ Ιωάννης Βαρδακαστάνης, ως πρόεδρος του Τμήματος ECO της ΕΟΚΕ, χαιρέτησε και μίλησε στο υβριδικό εργαστήριο που διοργανώθηκε από το Δίκτυο των Νησιωτικών Εμπορικών και Βιομηχανικών Επιμελητηρίων της ΕΕ (INSULEUR) σε συνεργασία με την ΕΟΚΕ, με τίτλο: «Πώς η ευρωπαϊκή πολιτική συνοχής μπορεί να μετριάσει τις οικονομικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στα ευρωπαϊκά νησιά».
Τα νησιά βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της κλιματικής αλλαγής, αλλά εξακολουθούν να μην εκπροσωπούνται επαρκώς στις διαβουλεύσεις. Τα ιδιαίτερα ευάλωτα σημεία τους -η γεωγραφική απομόνωση, οι εκτεταμένες ακτογραμμές και η οικονομική εξάρτηση από τον τουρισμό και τις θαλάσσιες μεταφορές- καθιστούν την προσαρμοστικότητα ύψιστη προτεραιότητα. Η έρευνα δείχνει ότι οι οικονομικές απώλειες για τα νησιά θα μπορούσαν να υπερδιπλασιαστούν κάτω από όλα τα κλιματικά σενάρια, απειλώντας την οικονομική και κοινωνική τους σταθερότητα.
Στην έναρξη ο κ. Βαρδακαστάνης αφού συνεχάρη τον νέο πρόεδρο της INSULEUR Συμεών Ρούσσο τόνισε ότι προσαρμόζοντας την πολιτική συνοχής της ΕΕ στις ιδιαίτερες προκλήσεις των νησιών, η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να ενισχύσει την ανθεκτικότητα και την οικονομική σταθερότητα. «Αυτό το εργαστήριο θα αποτελέσει μια πλατφόρμα για τη συζήτηση καινοτόμων λύσεων, μηχανισμών χρηματοδότησης και συστάσεων πολιτικής για τη στήριξη των νησιών στις προσπάθειές τους για προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Ελάτε μαζί μας για να συμβάλλετε σε αυτή την κρίσιμη συζήτηση και να βοηθήσετε στη διαμόρφωση μελλοντικών στρατηγικών για τη βιωσιμότητα των νησιών».
Σημεία ομιλίας Ι. Βαρδακαστάνη (ολόκληρη η ομιλία επισυνάπτεται):
Τα περιβαλλοντικά και κλιματικά ζητήματα που συζητάμε στο σημερινό εργαστήριο είναι ζωτικής σημασίας. Αυτή την εβδομάδα, γίναμε μάρτυρες των συνεπειών της κλιματικής κρίσης στα ελληνικά νησιά (Πάρος και Μύκονος). Υπάρχουν πολλά πράγματα που πρέπει να γίνουν για την πρόληψη αυτών των φαινομένων αντί να προσπαθούμε να επουλώσουμε τις πληγές μετά από μια καταστροφή.
Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, η ΕΕ χρειάζεται έναν νέο χρηματοδοτικό μηχανισμό που θα μπορεί να προσφέρει άμεση και γενναία στήριξη στα κράτη μέλη σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όπως οι φυσικές καταστροφές. Ως εκ τούτου, η ΕΟΚΕ έχει ήδη προτείνει τη δημιουργία ενός νέου Ταμείου Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή. Η χρηματοδότηση αυτή θα πρέπει να ανακατευθύνεται από τα υφιστάμενα ταμεία της ΕΕ, ιδίως από το Ταμείο Συνοχής και τη διευκόλυνση ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (RRF), αλλά η διαχείρισή της θα γίνεται με εξορθολογισμένο και συνεκτικό τρόπο μέσω του νέου ταμείου.
Επιπλέον, οι προσπάθειες για την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών ζητημάτων θα πρέπει να επικεντρωθούν στην αντιμετώπιση της ενεργειακής ανασφάλειας, μειώνοντας έτσι τα τρωτά σημεία των περιοχών αυτών, ενώ ταυτόχρονα θα πρέπει να παρέχεται υποστήριξη ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στους στόχους της πράσινης μετάβασης και να επιτύχουν τους στόχους απαλλαγής από τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Προτεραιότητες θα πρέπει να είναι η διατήρηση ή/και η αποκατάσταση της βιοποικιλότητας και των εύθραυστων οικοσυστημάτων αυτών των περιοχών, καθώς και η παροχή στήριξης για την εξασφάλιση μιας δίκαιης μετάβασης προς την κλιματική ουδετερότητα. Στο πλαίσιο αυτό, η βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων, όπως η γη, το νερό και οι πρώτες ύλες, στις περιοχές αυτές και η προώθηση λύσεων κυκλικής οικονομίας είναι ουσιαστικής σημασίας.
Στην πιο πρόσφατη γνωμοδότησή μας για τα νησιά της ΕΕ το 2023, τονίσαμε τη ζωτική σημασία της δέσμευσης όλων των φορέων, τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και σε εθνικό επίπεδο, να βοηθήσουν τα νησιά, τις ορεινές περιοχές και τις αραιοκατοικημένες περιοχές της ΕΕ να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν. Η δέσμευση αυτή θα μπορούσε να λάβει τη μορφή ενός συμφώνου (για παράδειγμα ενός συμφώνου για τα νησιά) κατά τα πρότυπα του συμφώνου για τις πόλεις ή του συμφώνου για την ύπαιθρο, στο πλαίσιο του οποίου θα μπορεί να αναπτυχθεί μια στρατηγική της ΕΕ για κάθε ένα από αυτά τα είδη περιοχών, λαμβάνοντας υπόψη τις ειδικές ανάγκες σε κάθε περίπτωση.
Είμαστε ευτυχείς και υπερήφανοι που οι προσπάθειες και η επιμονή μας προς αυτή την κατεύθυνση οδήγησαν σε καλά νέα. Την Τρίτη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε μια ανακοίνωση με τίτλο Ατζέντα μεταρρυθμίσεων για την πολιτική συνοχής - η ενδιάμεση επανεξέταση του 2025. Στην ανακοίνωση αυτή, η Επιτροπή ανακοινώνει ότι θα ξεκινήσει διαβούλευση για την ανάπτυξη μιας στρατηγικής για τα νησιά.
Στο εργαστήριο μίλησαν:
κ. Στέφανος Γκίκας, αναπληρωτής υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής
κ. Συμεών Ρούσσος, πρόεδρος του INSULEUR
κα Claire Helly, Επιτροπή Νησιών της CRPM
κ. Ελευθέριος Κεχαγιόγλου, πρόεδρος, Ελληνικό Δίκτυο Μικρών Νησιών / καπετάνιος Παναγιώτης Φοίνικης, απόφοιτος Εμπορικού Ναυτικού, Αcademy Club
κ. Gaetano Attilio Nastasi, μέλος ΔΣ Εμπορικό Επιμελητήριο του Κάλιαρι-Οριστάνο / κ. Giovanni Satta, Τμήμα Περιβάλλοντος, Περιφέρεια Σαρδηνίας, Ιταλία / κ. Emanuele Cabras, EuroMed Cooperation, Σύμβουλος, Εμπορικό Επιμελητήριο του Κάλιαρι-Οριστάνο
κα Gergana Miladinova, Γενική Διεύθυνση Περιφερειακής και Αστικής Πολιτικής, Ευρωπαϊκή Επιτροπή
κ. Tonino Picula, Ευρωβουλευτής, Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
κα Céline Ollier, επικεφαλής της ομάδας εργασίας για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο
