Την ακρόαση Υψηλού επιπέδου του Τμήματος ECO της ΕΟΚΕ σχετικά με τις αμυντικές δαπάνες της ΕΕ άνοιξε με την ομιλία του ο πρόεδρος της ΕΣΑμεΑ Ιωάννης Βαρδακαστάνης, με την ιδιότητα του προέδρου του Τμήματος ECO, την Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου.
Σημεία ομιλίας του κ. Βαρδακαστάνη (επισυνάπτεται σε έγγραφο όλη η ομιλία):
«Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 αποτέλεσε μια τρανταχτή υπενθύμιση του εύθραυστου της ειρήνης και της ασφάλειας στην ήπειρό μας. Έχει πυροδοτήσει μια αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο εμείς, ως Ευρωπαϊκή Ένωση, προσεγγίζουμε τα ζητήματα της στρατηγικής αυτονομίας και της συλλογικής άμυνας.
Όπως πολλοί από εσάς γνωρίζετε, το άρθρο 41 παράγραφος 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση δημιουργεί έναν σημαντικό περιορισμό: την απαγόρευση της χρήσης του προϋπολογισμού της ΕΕ για τη χρηματοδότηση επιχειρήσεων με στρατιωτικές ή αμυντικές επιπτώσεις. Αυτό εγείρει κρίσιμα ερωτήματα σχετικά με το πώς μπορούμε να γεφυρώσουμε τα κενά στη χρηματοδότηση της άμυνάς μας, ιδίως καθώς τα κράτη μέλη προσπαθούν να ενισχύσουν τις στρατιωτικές τους ικανότητες ως απάντηση στις σύγχρονες απειλές.
Για την αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης, έχουμε δει την εξέλιξη καινοτόμων μηχανισμών χρηματοδότησης τόσο εντός όσο και εκτός του προϋπολογισμού της ΕΕ. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας, το οποίο ιδρύθηκε στο πλαίσιο του τρέχοντος πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου, είναι ένα πρωτοποριακό εργαλείο που συγχρηματοδοτεί την αμυντική έρευνα και ανάπτυξη
Ωστόσο, η χρηματοδότηση από μόνη της δεν επαρκεί. Ο συντονισμός παραμένει βασική πρόκληση. Παρά τις φιλοδοξίες της Μόνιμης Διαρθρωμένης Συνεργασίας, μόνο το 18% των επενδύσεων στον τομέα της άμυνας πραγματοποιούνται επί του παρόντος σε συνεργασία. Αυτός ο κατακερματισμός όχι μόνο μειώνει την αποτελεσματικότητα αλλά υπονομεύει και τη στρατηγική συνοχή της αμυντικής στάσης της Ευρώπης.
Καθώς προσβλέπουμε στο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο για την περίοδο μετά το 2027, για το οποίο η Επιτροπή καλείται να υποβάλει τις προτάσεις της έως τα μέσα του επόμενου έτους, είναι ευρέως διαδεδομένη η άποψη ότι πρέπει να υιοθετήσουμε μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση στη χρηματοδότηση της άμυνας».
Ομιλητές στην ακρόαση ήταν επίσης οι κ.κ.:
Pawel Karbownik, αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών της Πολωνίας, Guntram Wolff, καθηγητής Οικονομικών στο Université Libre de Bruxelles, Roel Beetsma, Κοσμήτορας της Σχολής Οικονομικών και Επιχειρήσεων, Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ, Nicolás Pascual de la Parte, μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, εισηγητής της ετήσιας έκθεσης για την Κοινή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας, Michael Erhart, διευθυντής Κεντρικών Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Γενική Διεύθυνση Προϋπολογισμού (BUDG), Oliver Cusworth, στέλεχος του Γραφείου Ασφάλειας και Άμυνας της ΕΤΕπ, Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, Βασίλης Θεοδοσόπουλος, Ένωση Ευρωπαϊκών Βιομηχανιών Αεροδιαστημικής, Ασφάλειας και Άμυνας (ASD), Eric Brune, πρόεδρος του δικτύου αμυντικής βιομηχανίας industriAll Europe, Gabriella Civico, πρόεδρος της Civil Society Europe. Ο κ. Marcin Nowacki είναι ο εισηγητής της διερευνητικής γνωμοδότησης της ΕΟΚΕ με θέμα «Η χρηματοδότηση της άμυνας στην ΕΕ».
Σ.σ.: Οι αμυντικές δαπάνες επιβαρύνουν σημαντικά τους προϋπολογισμούς πολλών κρατών μελών της ΕΕ, επιδεινώνοντας τη δημοσιονομική τους θέση. Ταυτόχρονα, οι πόροι που τα κράτη μέλη είναι σήμερα σε θέση να διαθέσουν για την ανάπτυξη των αμυντικών τους δυνατοτήτων εξακολουθούν να φαίνονται ελλιπείς. Καθώς η Ευρώπη πρέπει να αναπτύξει τις αμυντικές της ικανότητες με πιο ολοκληρωμένο τρόπο, υπάρχει ανάγκη να αυξηθούν σημαντικά οι επενδύσεις στις ευρωπαϊκές αμυντικές υποδομές και στην τεχνολογική καινοτομία για να βελτιωθεί η ετοιμότητα αντιμετώπισης των απειλών.
