Δηλώσεις Ι. Βαρδακαστάνη, προέδρου ΕΣΑμεΑ και European Disability Forum, στο περιοδικό Politico, σχετικά με την Ευρωπαϊκή Κάρτα Αναπηρίας: «Η κάρτα αναπηρίας της ΕΕ πρέπει να υπερβαίνει τις καλές προθέσεις».

Οι υπηρεσίες και τα πλεονεκτήματα διαφέρουν ανά κράτος, καθιστώντας την κάρτα δύσκολη στη χρήση, υποστηρίζουν οι εκπρόσωποι των οργανώσεων του ευρωπαϊκού αναπηρικού κινήματος.

Ο Ιωάννης Βαρδακαστάνης δεν πιστεύει ότι το πιλοτικό πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Κάρτας Αναπηρίας προχώρησε όσο έπρεπε.

Βραβείο Carlos V για το European Disability Forum

Ένα σχέδιο της ΕΕ σχετικά με τη διευκόλυνση της αστικής ζωής των ατόμων με αναπηρία υποσχέθηκε να εξαλείψει τη γραφειοκρατία και να τους βοηθήσει να έχουν πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες - αλλά τα κράτη της ΕΕ δεν βρίσκονται όλα στην ίδια σελίδα σχετικά με τις παροχές αλλά και τις προθέσεις προς τα άτομα με αναπηρία, απογοητεύοντας τις αντιπροσωπευτικές οργανώσεις των ατόμων με αναπηρία.

Η Ευρωπαϊκή Κάρτα Αναπηρίας στο πιλοτικό στάδιο είχε ως στόχο να επεκτείνει την αμοιβαία αναγνώριση του καθεστώτος αναπηρίας σε οκτώ χώρες της ΕΕ - Βέλγιο, Κύπρο, Εσθονία, Φινλανδία, Ιταλία, Μάλτα, Ρουμανία και Σλοβενία- και να δώσει στους κατόχους πρόσβαση σε ποικίλες παροχές, όπως κάρτες δημόσιων συγκοινωνιών, δωρεάν εισιτήρια σε πολιτιστικούς χώρους και εκπτώσεις για γυμναστήρια και πισίνες.

Διακηρύσσοντας την επιτυχία του πιλοτικού προγράμματος, το οποίο ξεκίνησε το 2016, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεσμεύτηκε να υποβάλει πρόταση για μια πανευρωπαϊκή κάρτα αναπηρίας έως το τέλος του 2023. Ωστόσο, τα άτομα με αναπηρία και οι οργανώσεις τους λένε ότι το πρόγραμμα χρειάζεται επείγουσες διορθώσεις προτού μπορέσει να επεκταθεί σε ολόκληρο την ΕΕ.

«Τα πιλοτικά προγράμματα δεν προχώρησαν αρκετά, δεν κάλυψαν σημαντικούς τομείς και υπηρεσίες και πολλά μέρη και πάροχοι δεν το γνώριζαν», δήλωσε ο Ιωάννης Βαρδακαστάνης, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία.

Στις Βρυξέλλες, η κάτοχος της κάρτας Louise Day δήλωσε ότι δεν μπόρεσε να αξιοποιήσει κανένα από τα πλεονεκτήματα, αποκαλώντας την «σχεδόν άχρηστη».

Η κάλυψη της κάρτας σε όλο το Βέλγιο «αλλάζει από τη μια περιοχή στην άλλη», εξήγησε η Nadia Hadad, συμπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικτύου για την Ανεξάρτητη Διαβίωση, λέγοντας ότι η χρησιμότητα της κάρτας εξαρτάται από τους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς που αποφασίζουν να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα.

Δεν υπάρχει ακόμη κεντρική πλατφόρμα με πληροφορίες σχετικά με το τι μπορούν να περιμένουν οι χρήστες καρτών σε διάφορες πόλεις και περιοχές, καθιστώντας δύσκολο για αυτούς να προγραμματίσουν τις δραστηριότητές τους, ειδικά όταν ταξιδεύουν.

Στην Ιταλία ή την Σλοβενία, η απλή κατοχή της κάρτας αρκεί για να δικαιούστε, για παράδειγμα, μειωμένο εισιτήριο στις δημόσιες συγκοινωνίες. Αλλά στο Βέλγιο, οι κάτοχοι καρτών πρέπει να υποβάλουν επίσης ειδική αίτηση και να αποδείξουν ότι πληρούν ορισμένες εισοδηματικές απαιτήσεις.

«Ποτέ δεν ξέρεις εκ των προτέρων τι δικαιούσαι και τι πρέπει να κάνεις για να έχεις πρόσβαση σε αυτές τις προσφορές», δήλωσε η Joeanna Xerri, κάτοικος της Μάλτας, της οποίας ο γιος Karl έχει αναπηρία. «Πρέπει να προετοιμαστείτε εκ των προτέρων και να προσεγγίσετε ενεργά τους ανθρώπους - και μερικές φορές είναι οι ίδιοι οι πάροχοι που δεν γνωρίζουν καν την κάρτα».

Υποστήριξε ότι ήταν απαραίτητο να δημιουργηθεί «ένας ενιαίος, πανευρωπαϊκός ιστότοπος όπου μπορείτε να μάθετε ποιοι πάροχοι προσφέρουν ποιες υπηρεσίες». Οι πάροχοι θα πρέπει επίσης να «καταβάλουν μεγαλύτερη προσπάθεια για να καταστήσουν αυτές τις πληροφορίες εμφανείς, όπως ακριβώς κάνουν με τις εκπτώσεις για παιδιά ή ηλικιωμένους κατοίκους».

«Οι άνθρωποι πρέπει να γνωρίζουν τα δικαιώματά τους χωρίς να αναγκάζονται να τα ζητήσουν», τόνισε. «Αν πρέπει να ρωτάς κάθε φορά, νιώθεις σαν να φωνάζεις για βοήθεια».

Ορισμένες χώρες λαμβάνουν ήδη μέτρα για να διασφαλίσουν ότι οι άνθρωποι μπορούν να επωφεληθούν πλήρως από την κάρτα. «Όταν υιοθετούμε μια σύμβαση με έναν νέο πάροχο, ένας εξωτερικός οργανισμός ελέγχει εάν η τοποθεσία του είναι προσβάσιμη, εάν διαθέτει, για παράδειγμα, καταλύματα για κωφούς ή άτομα με προβλήματα όρασης», δήλωσε ο Primož Jeralič από το Εθνικό Συμβούλιο Οργανώσεων Ατόμων με Αναπηρία της Σλοβενίας, μια οργάνωση που εκπροσωπεί τοπικές συλλόγους ατόμων με αναπηρία και συνεργάστηκε με την κυβέρνηση για την προώθηση της κάρτας στη χώρα. Πρόσθεσε ότι μια πανευρωπαϊκή κάρτα αναπηρίας θα πρέπει επίσης να θέτει κοινά «ελάχιστα πρότυπα» για οργανισμούς και επιχειρήσεις που παρέχουν παροχές στους κατόχους καρτών αναπηρίας. «Πολλοί άνθρωποι με αναπηρία φοβούνται να ταξιδέψουν επειδή δεν ξέρουν αν οι χώροι θα είναι προσβάσιμοι», είπε. «Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι κάθε πάροχος σε κάθε χώρα σέβεται ορισμένα πρότυπα και πρέπει να καταστήσουμε αυτές τις πληροφορίες διαθέσιμες σε όλους στην ΕΕ - αυτό είναι το σημείο εκκίνησης».

Ένας αξιωματούχος της Επιτροπής δήλωσε στο POLITICO ότι πρόθεση ήταν η πανευρωπαϊκή κάρτα να καλύπτει υπηρεσίες πολιτισμού, αθλητισμού και μεταφορών και να προσφέρει στους κατόχους καρτών που είναι επισκέπτες τα ίδια προνόμια με τους γηγενείς κατοίκους με αναπηρία. Ο αξιωματούχος σημείωσε ότι οι εθνικές κυβερνήσεις θα έχουν τελικά τον τελευταίο λόγο για την αξιολόγηση και την αναγνώριση του καθεστώτος αναπηρίας, καθώς και των παροχών που παρέχονται από την κάρτα.

Παρά τις ελλείψεις της, η κάρτα αναπηρίας έχει κάνει τη ζωή των ατόμων με αναπηρία «καλύτερη και χωρίς αποκλεισμούς», δήλωσε ο κάτοικος της Μάλτας Xerri.

«Είμαστε ευτυχείς που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσιάζει μια πρόταση για να καταστήσει την Ευρωπαϊκή Κάρτα Αναπηρίας διαθέσιμη σε όλη την Ένωση μετά από τόσα χρόνια εκστρατείας από το κίνημα», δήλωσε ο κ. Βαρδακαστάνης. «Η κάρτα δείχνει υποσχέσεις, αλλά πρέπει να εξελιχθεί. Πρέπει να υποστηρίζει ίσα δικαιώματα για τους πολίτες με αναπηρία της ΕΕ και όταν επιθυμούν να ζήσουν, να σπουδάσουν και να εργαστούν εκτός της χώρας τους».

 Το ρεπορτάζ στο περιοδικό https://www.politico.eu/article/eu-disability-card-beyond-good-intentions-yannis-vardakastanis-european-disability-forum/