Στην 3η ημερίδα «Πρόσβαση Παντού», που συνδιοργανώθηκε από το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας με την ΟΥΝΕΣΚΟ Πειραιώς και Νήσων, στο πλαίσιο της παγκόσμιας Ημέρας Ενημέρωσης για τον Αυτισμό, καθώς και της εναρμόνισης της ελληνικής νομοθεσίας με την Οδηγία (EE) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Απριλίου 2019 σχετικά με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας προϊόντων και υπηρεσιών, στο φουαγιέ της αίθουσας Μελίνας Μερκούρη στο ΣΕΦ, χαιρέτησε εκ μέρους του προέδρου της ΕΣΑμεΑ Ιωάννη Βαρδακαστάνη, ο γενικός γραμματέας της ΕΣΑμεΑ Βασίλης Κούτσιανος, την Τρίτη 2 Απριλίου.
Στον χαιρετισμό του ο κ. Κούτσιανος αναφέρθηκε στις προτάσεις της Ε.Σ.Α.μεΑ. που στοχεύουν στη βελτίωση της προσβασιμότητας των πολιτών με αναπηρία στο φυσικό και δομημένο περιβάλλον:
«Αναμφίβολα, τόσο σε θεσμικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο, έχουν γίνει σημαντικά βήματα για την προώθηση της προσβασιμότητας του κτιριακού αποθέματος της χώρας και των εξωτερικών κοινόχρηστων χώρων. Ωστόσο, απέχουμε αρκετά από τη διασφάλιση της πλήρους αλυσίδας καθολικής προσβασιμότητας. Το μεγαλύτερο και πλέον σύνθετο πρόβλημα αποτελεί σήμερα η πρόσβαση στα υφιστάμενα κτίρια, ώστε αφενός να διασφαλιστεί η κατά το δυνατόν ισότιμη, αυτόνομη και ασφαλής πρόσβαση των πολιτών με αναπηρία σε αυτά και τις υπηρεσίες που στεγάζουν, αφετέρου να αποφευχθεί η απαξίωση όσων εξ αυτών δεν διασφαλίζουν προσβασιμότητα καθώς και η δυσανάλογη επιβάρυνση των ιδιοκτητών τους προκειμένου να υλοποιήσουν τις αναγκαίες παρεμβάσεις».
Αναφορικά με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, ο κ. Κούτσιανος ανέφερε ότι παρά το ότι είναι ένα εκ των καλύτερων θεσμικών πλαισίων για την προσβασιμότητα του δομημένου περιβάλλοντος, εντοπίζονται αρκετά σημεία που χρήζουν βελτίωσης, όπως:
- Θέματα διαφυγής ατόμων με αναπηρία σε έκτακτες περιπτώσεις, στέγασης μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων σε υφιστάμενα κτίρια με χρήσεις συνάθροισης κοινού ή/και κατοικίας, αποσαφήνισης του χαρακτηρισμού υφιστάμενων κτιρίων ως «αυθαιρέτων» όταν δεν διασφαλίσουν την προβλεπόμενη προσβασιμότητα εντός της προθεσμίας που θέτει η νομοθεσία και των επιπτώσεων από αυτόν τον χαρακτηρισμό, αποσαφήνισης της έννοιας του «δυσανάλογου κόστους» και πρόβλεψης κινήτρων/ενισχύσεων για την υλοποίηση παρεμβάσεων προσβασιμότητας κλπ.
- Υπάρχει ανάγκη κωδικοποίησης και απλούστευσης της νομοθεσίας της προσβασιμότητας, τόσο αυτής που παράγει το ΥΠΕΝ όσο και των άλλων Υπουργείων, επικαιροποίησης των προδιαγραφών και οδηγιών προσβασιμότητας, συμπλήρωσης αυτών και εξειδίκευσής τους ανά κατηγορία χρήσης, δημιουργίας προδιαγραφών προσβασιμότητας για το φυσικό περιβάλλον (η Ε.Σ.Α.μεΑ. έχει ήδη αναπτύξει σχετικό Οδηγό), κατάρτισης των στελεχών των υπηρεσιών που ασχολούνται με τον σχεδιασμό και την αξιοποίηση του κτιριακού αποθέματος της χώρας σχετικά με τις ισχύουσες προβλέψεις για την προσβασιμότητα και τον τρόπο εφαρμογής τους.
Σε αυτό το σημείο ο κ. Κούτσιανος επανέλαβε την πρόταση της ΕΣΑμεΑ προς το υπουργείο Περιβάλλοντος για τη δημιουργία ψηφιακής εκπαιδευτικής πλατφόρμας που θα αναπτυχθεί σε συνεργασία με την Ε.Σ.Α.μεΑ. και το Ινστιτούτο της (ΙΝ-ΕΣΑμεΑ), που μέχρι σήμερα έχουν αναπτύξει και υλοποιήσει εκπαιδευτικά προγράμματα που απευθύνονταν σε διάφορους φορείς (όπως υπουργείο Εθνικής Άμυνας, Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών, Οργανισμό Λιμένος Πειραιώς, Οργανισμός Λιμένος Ραφήνας κ.α.).
Στη συνέχεια ο κ. Κούτσιανος επισήμανε ότι μέχρι σήμερα οι προβλέψεις του θεσμικού πλαισίου για την προσβασιμότητα δεν εφαρμόζονται σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό: «Ελάχιστες φορές ελέγχεται η τήρησή τους, ενώ οι μηχανικοί και ο τεχνικός κόσμος συνολικά έχουν άγνοια των αναγκών των ατόμων με αναπηρία και των προδιαγραφών προσβασιμότητας. Οι πολυτεχνικές σχολές μέχρι σήμερα δεν περιλαμβάνουν στα βασικά εκπαιδευτικά προγράμματά τους καμία ενότητα για τον καθολικό σχεδιασμό και την προσβασιμότητα».
«Ουδέποτε, επίσης», πρόσθεσε, «καθιερώθηκε σύστημα αξιολόγησης και πιστοποίησης της προσβασιμότητας των κτιρίων και των εξωτερικών χώρων, γεγονός το οποίο προϋποθέτει και τη δημιουργία μητρώου, ουσιαστικά και πλήρως εκπαιδευμένων, πιστοποιημένων αξιολογητών/πιστοποιητών και φυσικά την ουσιαστική συμμετοχή στην όλη διαδικασία των ίδιων των ατόμων με αναπηρία».
Σε αυτό το σημείο ο γεν. γραμματέας της ΕΣΑμεΑ τόνισε την ανάγκη δημιουργίας Ομάδας Εργασίας με επικεφαλής το ΥΠΕΝ, ως το αρμόδιο υπουργείο για την προσβασιμότητα φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος, με συμμετοχή εκπροσώπων της Ε.Σ.Α.μεΑ. και της Εθνικής Αρχής Προσβασιμότητας, ώστε να επεξεργαστεί βάσει του εθνικού προτύπου ΕΛΟΤ 1439 και της σχετικής Τεχνικής Προδιαγραφής ΕΛΟΤ 1449, να προχωρήσει στη δημιουργία διαδικασίας αξιολόγησης και πιστοποίησης της προσβασιμότητας του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος και της πιστοποίησης πιστοποιητών προσβασιμότητας, και στη θεσμοθέτηση ενιαίου Εθνικού Σήματος Προσβασιμότητας, καθώς «η διεθνής πρακτική έχει αποδείξει ότι η δημιουργία πολλών Σημάτων Προσβασιμότητας μόνο την αποδυνάμωση και απαξίωση όλων μπορεί να επιφέρει. Ιδιαίτερα, δε, εάν στην όλη διαδικασία δεν υπάρχει ενεργή συμμετοχή των ίδιων των ατόμων με αναπηρία ως παράγοντα διασφάλισης της εμπιστοσύνης του κοινού, στο οποίο απευθύνονται».
