Ως εισηγητής της γνωμοδότησης της ΕΟΚΕ «Κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα νησιά της ΕΕ, οι ορεινές και αραιοκατοικημένες περιοχές» ο πρόεδρος της ΕΣΑμεΑ και πρόεδρος του Τμήματος ECO της ΕΟΚΕ Ιωάννης Βαρδακαστάνης, άνοιξε τη δημόσια συζήτηση στην ΕΟΚΕ «Νησιωτικότητα και κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη: Ο ρόλος της κοινωνίας των πολιτών στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν τα νησιά», την Τρίτη 27 Ιουνίου. Στη συζήτηση έγιναν παρεμβάσεις από την Μάλτα (Joseph BORG, πρόεδρος Επιχειρηματικού Επιμελητηρίου του Gozo), την Ελλάδα (Ελευθέριος Κεχαγιόγλου, πρόεδρος Ελληνικού Δικτύου Μικρών Νησιών), την Μαγιόρκα (Maria FRONTERA, πρόεδρος Ομοσπονδίας Ξενοδοχειακών Επιχειρήσεων της Μαγιόρκα) κ.α.
Στην έναρξη της συζήτησης ο κ. Βαρδακαστάνης τόνισε ότι η σημερινή ήταν η δεύτερη δημόσια συζήτηση που διοργανώνεται στο πλαίσιο της γνωμοδότησης ECO/612 «Κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα νησιά της ΕΕ, οι ορεινές και αραιοκατοικημένες περιοχές» και επικεντρώνεται στα νησιά και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που έχουν. Η πρώτη ακρόαση πραγματοποιήθηκε στην Umea της Βόρειας Σουηδίας, όπου δόθηκε προσοχή στις αραιοκατοικημένες περιοχές. «Σήμερα εστιάζουμε στα νησιά της ΕΕ, τα οποία έχουν πολλά πλεονεκτήματα, των οποίων οι δυνατότητες θα πρέπει να αξιοποιηθούν καλύτερα.
Όντας εγώ ο ίδιος νησιώτης (προερχόμενος από το όμορφο και καταπράσινο νησί της Ζακύνθου στο Ιόνιο πέλαγος) γνωρίζω πόσο σημαντικά είναι τα νησιά για την ΕΕ. Επιτρέψτε μου να σας δώσω ορισμένους αριθμούς και στοιχεία: οι νησιωτικές περιοχές της ΕΕ έχουν εκτιμώμενο πληθυσμό άνω των 20.000.000 κατοίκων (4,6 % του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ) και ο νησιωτικός πληθυσμός της ΕΕ είναι κατανεμημένος σε περίπου 2.400 νησιά που ανήκουν σε 13 κράτη μέλη. Τέλος, τρία κράτη μέλη της ΕΕ είναι τα ίδια νησιά (Ιρλανδία, Μάλτα και Κύπρος)».
Ο κ. Βαρδακαστάνης αναφέρθηκε στα πλεονεκτήματα, τις αδυναμίες αλλά τις ευκαιρίες και τις απειλές που αφορούν στη νησιωτικότητα:
- Πλεονεκτήματα: η ποιότητα ζωής, η παρουσία υψηλής πυκνότητας φυσικού και πολιτιστικού κεφαλαίου και ισχυρής πολιτιστικής ταυτότητας, ως δυνητικών πηγών νέου πλούτου και απασχόλησης στα νησιά.
- Αδυναμίες: περιορισμένη προσβασιμότητα, περιορισμένες υπηρεσίες δημόσιου συμφέροντος, περιορισμένες ιδιωτικές υπηρεσίες και δίκτυα, έλλειψη οικονομιών κλίμακας και οργάνωσης της αγοράς·
- Ευκαιρίες: ζήτηση για ποιότητα ζωής, ποιοτικά και ασφαλή προϊόντα διατροφής, τουρισμό ειδικού ενδιαφέροντος και υπηρεσίες κατοικίας·
- Και τέλος, απειλές: κλιματική αλλαγή, παγκοσμιοποίηση, οικονομικές κρίσεις, αύξηση των τιμών της ενέργειας, λειψυδρία, υποβάθμιση του εδάφους και εξαφάνιση των αλιευτικών αποθεμάτων.
Ο κ. Βαρδακαστάνης επισήμανε επίσης ότι οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών μαζί με τους τοπικούς φορείς θα πρέπει να παίξουν τον ρόλο τους οδηγώντας τις οικονομίες των νησιών σε μια βιώσιμη ανάπτυξη. Τόνισε δε: «Οι νησιώτες είναι πολίτες της ΕΕ που έχουν τις ίδιες απαιτήσεις και υποχρεώσεις με τους άλλους πολίτες και αξίζουν επίσης τις ίδιες ευκαιρίες. Όλοι μας πρέπει να διασφαλίσουμε ότι τα νησιά λαμβάνουν την ιδιαίτερη προσοχή που απαιτείται ώστε να μπορέσουν να ξεπεράσουν τα εμπόδια που προκαλεί ο νησιωτικός χαρακτήρας».
Στη συνέχεια τον λόγο πήραν εκπρόσωποι της νησιωτικότητας καθώς και μέλη της ΕΟΚΕ. Η συζήτηση μεταδόθηκε ζωντανά μέσω live streaming.
