Η ΕΣΑμεΑ υπενθυμίζει την εγκύκλιο με θέμα «Διευκολύνσεις για την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος από πολίτες με αναπηρία στις εκλογές για την ανάδειξη των Ελλήνων μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 9ης Ιουνίου 2024», που εξέδωσε το υπουργείο Εσωτερικών, στην οποία περιέχονται οδηγίες για την απρόσκοπτη άσκηση του εκλογικού δικαιώματος των εκλογέων με αναπηρία, κατευθύνσεις, για την προετοιμασία και λειτουργία με ευθύνη του οικείου Δήμου, χώρου υποδοχής και υποστήριξης εκλογέων με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα σε κάθε κατάστημα ψηφοφορίας, για τις αρμοδιότητες του δικαστικού αντιπροσώπου κ.α.
Ακολουθεί το περιεχόμενο του εγγράφου:
Είναι δεδομένο ότι η Πολιτεία επιχειρεί να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν καθημερινά τα άτομα με αναπηρίες. Για την αντιμετώπιση των προβλημάτων, που συνδέονται με την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος, επιβάλλεται να ληφθούν τα αναγκαία μέτρα, προκειμένου να καταστεί δυνατή η συμμετοχή των εκλογέων αυτών στην κορυφαία εκδήλωση της δημοκρατίας. Σύμφωνα, με την παρ. 3 του άρθρου 83 του π.δ. 26/2012 “Κωδικοποίηση σ’ ενιαίο κείμενο των διατάξεων της νομοθεσίας για την εκλογή βουλευτών” (Α΄57), παρέχεται το δικαίωμα σε κάθε εκλογέα με σωματική αδυναμία να απευθύνεται στον αντιπρόσωπο της δικαστικής αρχής ή σε μέλος της εφορευτικής επιτροπής, οι οποίοι είναι υποχρεωμένοι να τους βοηθήσουν κατά την ψηφοφορία. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η ρύθμιση αυτή έχει γενικό χαρακτήρα, κρίνεται σκόπιμο να παρασχεθούν περαιτέρω οδηγίες και διευκρινίσεις για τη διευκόλυνση των ατόμων με αναπηρίες κατά την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος.
Υπενθυμίζεται ότι οι εκλογείς με αναπηρία ψηφίζουν πάντοτε με απόλυτη προτεραιότητα. Για την απρόσκοπτη άσκηση του εκλογικού δικαιώματος των ανωτέρω εκλογέων, οι αντιπεριφερειάρχες των Περιφερειακών Ενοτήτων, σε συνεργασία με τις δημοτικές αρχές, φροντίζουν: α) να ορίζονται εκλογικά κέντρα και εκλογικά καταστήματα, τα οποία να είναι ευκόλως προσβάσιμα στα άτομα με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα, β) να επιλέγονται ως εκλογικά καταστήματα αυτά που βρίσκονται στο ισόγειο των κτιρίων που δεν διαθέτουν ανελκυστήρα (ασανσέρ), κατά το δυνατό και γ) να τοποθετούνται, κατά το δυνατό, ράμπες πρόσβασης στις κεντρικές εισόδους των κτιρίων και όπου αλλού απαιτείται για την πρόσβαση των ατόμων που κινούνται με αμαξίδια. Επισημαίνεται ότι η παρ. 3Α του άρθρου 83 του π.δ. 26/2012, η οποία προστέθηκε με το άρθρο 36 του ν.5043/2023 (Α΄99), καθορίζει την προετοιμασία και λειτουργία χώρου υποδοχής και υποστήριξης εκλογέων με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα στα εκλογικά κέντρα.
Ειδικότερα, προβλέπεται η προετοιμασία και λειτουργία με ευθύνη του οικείου δήμου, χώρου υποδοχής και υποστήριξης εκλογέων με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα σε κάθε κατάστημα ψηφοφορίας, στο οποίο δεν καθίσταται δυνατό όλα τα εκλογικά τμήματα να στεγάζονται σε εκλογικά καταστήματα στο ισόγειο του κτιρίου και να πληρούν τα κριτήρια προσβασιμότητας ατόμων με αναπηρία.
Ο χώρος υποδοχής και υποστήριξης εκλογέων με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα:
α) βρίσκεται στον ισόγειο όροφο του κτιρίου που στεγάζονται τα καταστήματα ψηφοφορίας,
β) είναι προσβάσιμος σε άτομα με κινητικά προβλήματα,
γ) διαθέτει ειδική ράμπα εφόσον χρειάζεται, δ) πληροί τις ισχύουσες προδιαγραφές πυρασφάλειας,
ε) διαθέτει αναρτημένο διακριτό και ευδιάκριτα αναγνώσιμο τίτλο για την εύκολη αναγνώρισή του από τους εκλογείς και τους συνοδούς αυτών (παρατίθεται ενδεικτική σήμανση στο παράρτημα που ακολουθεί), και στ) είναι εφοδιασμένος με διαχωριστικό ψηφοφορίας (παραβάν).
Στον χώρο αυτό επιτρέπεται η είσοδος σκύλων βοηθείας (οδηγών) ατόμων με αναπηρία.
Στον χώρο αυτό παρευρίσκεται υπάλληλος του οικείου δήμου, και εφόσον ο αριθμός των δημοτικών υπαλλήλων δεν επαρκεί παρευρίσκεται υπάλληλος της Περιφέρειας. Ο αρμόδιος υπάλληλος ορίζεται με απόφαση του Δημάρχου ή του Περιφερειάρχη, αντίστοιχα, και έχει την ευθύνη για την εύρυθμη λειτουργία του χώρου, την υποδοχή των εκλογέων που προσέρχονται σε αυτόν και την επικοινωνία με τον δικαστικό αντιπρόσωπο. Ο αρμόδιος υπάλληλος ενημερώνει αμελλητί με κάθε πρόσφορο μέσο τον δικαστικό αντιπρόσωπο του εκλογικού τμήματος στο οποίο ανήκει ο εκλογέας που προσέρχεται στον χώρο υποδοχής και υποστήριξης εκλογέων με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα και του αναφέρει τα στοιχεία ταυτότητάς του. Ο δικαστικός αντιπρόσωπος προσέρχεται στον χώρο υποδοχής και υποστήριξης εκλογέων με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα, έχοντας μαζί του μια πλήρη σειρά ψηφοδελτίων των υποψήφιων κομμάτων ή συνδυασμών κομμάτων, ένα λευκό ψηφοδέλτιο και έναν φάκελο με σφραγίδα και μονογραφή για την εισαγωγή του ψηφοδελτίου. Εντός του χώρου επαληθεύει τα στοιχεία ταυτότητας του εκλογέα με τα αντίστοιχα στοιχεία του εκλογικού καταλόγου και διαβεβαιώνεται ως προς την ταυτοπροσωπία του. Ακολούθως, παραδίδει τη σειρά με τα ψηφοδέλτια των συνδυασμών, το λευκό ψηφοδέλτιο και τον φάκελο ψηφοφορίας προκειμένου ο εκλογέας να αποσυρθεί στο παραβάν. Στο παραβάν εντός του χώρου υποδοχής και υποστήριξης εκλογέων με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα αποκλειστική πρόσβαση, εφόσον είναι αναγκαίο, εκτός από τον εκλογέα, μπορεί να έχει ο δικαστικός αντιπρόσωπος, εφόσον του ζητηθεί από τον εκλογέα, ή και ο συνοδός του εκλογέα, με την ευθύνη και την παρουσία του δικαστικού αντιπροσώπου (περ.ε της παρ. 3Α. του άρθρου 36 Ν. 5043/2023).
Ο δικαστικός αντιπρόσωπος βοηθά στην έκφραση της επιθυμίας του εκλογέα με την απαιτούμενη διακριτικότητα και εχεμύθεια για την τήρηση της μυστικότητας της ψήφου. Ο δικαστικός αντιπρόσωπος με ευθύνη του, παίρνει τον κλειστό φάκελο, τον μεταφέρει στο εκλογικό τμήμα και τον ρίχνει στην κάλπη. Ο δικαστικός αντιπρόσωπος προβαίνει στη διαδικασία της ενημέρωσης του εκλογικού καταλόγου, του πρωτοκόλλου ψηφοφορίας και της αρμόδιας εφορευτικής επιτροπής. Για λόγους διαφάνειας ο δικαστικός αντιπρόσωπος συνοδεύεται από μέλη της εφορευτικής επιτροπής, καθώς και από εκλογικούς αντιπρόσωπους.
